Είδη των πιεσομέτρων

05/05/2022 , ΝΤΙΝΕΡΗ Α.

• Η διάγνωση της υπέρτασης βασίζεται αποκλειστικά στη μέτρηση της αρτηριακής πίεσης με την χρήση των πιεσομέτρων. Για σωστή μέτρηση βασική προϋπόθεση είναι τα πιεσόμετρα που χρησιμοποιούνται να είναι αποδεδειγμένα αξιόπιστα, δηλαδή να πληρούν κριτήρια αναγνωρισμένων πρωτοκόλλων πιστοποίησης. Σε αντίθετη περίπτωση, οι μετρήσεις μπορεί να οδηγήσουν σε λανθασμένα συμπεράσματα.

• Μια ευρεία ποικιλία συσκευών μέτρησης πίεσης είναι διαθέσιμη πλέον στην αγορά. Ωστόσο, μόνο 1 στα 10 πιεσόμετρα προς πώληση παγκοσμίως διαθέτει κατάλληλη πιστοποίηση. Κατάλογοι πιστοποιημένων πιεσομέτρων διατίθενται στον ιστότοπο: www.stridebp.org/bp-monitors.

• Ένα πιεσόμετρο πιστοποιημένο για χρήση σε ενήλικες μπορεί να μην είναι κατάλληλο για μέτρηση σε ειδικούς πληθυσμούς, όπως παιδιά, έγκυες, ασθενείς με αρρυθμίες (ιδιαίτερα κολπική μαρμαρυγή) και άτομα με πολύ μεγάλο μπράτσο. Σε αυτούς τους πληθυσμούς είναι απαραίτητη ξεχωριστή πιστοποίηση. 

• Ανάλογα με τη χρήση που προορίζονται τα πιεσόμετρα διακρίνονται σε επαγγελματικά πιεσόμετρα για μέτρηση στο ιατρείο ή για 24ωρη καταγραφή αρτηριακής πίεσης και σε πιεσόμετρα για απλή χρήση στο σπίτι. Ωστόσο, η κύρια κατηγοριοποίηση βασίζεται στην τεχνική της μέτρησης (ηλεκτρονικά ή αναλογικά) και τη θέση τοποθέτησής (βραχίονα ή καρπού).

• Τα ηλεκτρονικά πιεσόμετρα βασίζονται στην ταλαντωσιμετρική τεχνική και μετρούν την αρτηριακή πίεση καταγράφοντας μεταβολές πίεσης στην περιχειρίδα. Είναι εύκολα στη χρήση καθώς η μέτρηση γίνεται αυτόματα με το πάτημα ενός κουμπιού και παρέχουν ικανοποιητική ακρίβεια μέτρησης. Ένα ακόμη πλεονέκτημα είναι ότι δείχνουν και τον αριθμό των καρδιακών παλμών.

• Τα αναλογικά πιεσόμετρα είναι παλαιότερης τεχνολογίας και η μέτρηση βασίζεται στην ακροαστική τεχνική, δηλαδή στην ακρόαση ήχων που παράγονται από τη ροή του αίματος στις αρτηρίες κατά την αποσυμφόρηση (ξεφούσκωμα) της περιχειρίδας. Η μέτρηση γίνεται χειροκίνητα και χρειάζονται ακουστικά. Η ορθότητα του αποτελέσματος της μέτρησης επαφίεται στις γνώσεις, την εμπειρία και τις φυσικές ικανότητες (όραση, ακοή) του ατόμου που διενεργεί τη μέτρηση. Υπάρχουν δύο κύρια είδη αναλογικών πιεσόμετρων: τα υδραργυρικά και τα μεταλλικά.

• Τα υδραργυρικά πιεσόμετρα θεωρούνται τα πιο ακριβή και μάλιστα χρησιμοποιούνται στις μελέτες της πιστοποίησης νέων πιεσομέτρων. Ωστόσο, έχουν απαγορευθεί στις περισσότερες χώρες λόγω της τοξικότητας του υδραργύρου που περιέχουν, και πλέον δεν είναι διαθέσιμα παρά μόνον για ερευνητικούς σκοπούς. Προς αντικατάσταση αυτών έχουν κατασκευαστεί τα λεγόμενα υβριδικά πιεσόμετρα με εικονική στήλη υδραργύρου σαν οθόνη.

• Τα μεταλλικά πιεσόμετρα αντί για στήλη υδραργύρου διαθέτουν καντράν με περιστρεφόμενη βελόνα. Το βασικό μειονέκτημα είναι η ευαισθησία στους κραδασμούς. Γι’ αυτό απαιτούν τακτικό έλεγχο της λειτουργικής κατάστασης και βαθμονόμηση.

• Πλέον, αυτόματα ηλεκτρονικά πιεσόμετρα μπράτσου χρησιμοποιούνται σχεδόν αποκλειστικά για μετρήσεις στο σπίτι και 24ωρη καταγραφή, και όλο και περισσότερο για μετρήσεις στο ιατρείο. 

• Σε σχέση με τη θέση μέτρησης επί του παρόντος συνιστώνται μόνο τα πιεσόμετρα μπράτσου. Τα πιεσόμετρα καρπού θεωρούνται μικρότερης ακρίβειας και συχνά χρησιμοποιούνται με λανθασμένο τρόπο. Μπορούν ίσως να επιλεγούν ως λύση ανάγκης σε άτομα με πολύ μεγάλη περίμετρο βραχίονα (>42 εκ) όταν η μέτρηση με πιεσόμετρο μπράτσου είναι αδύνατη, επώδυνη ή μη αξιόπιστη. Πιεσόμετρα δακτύλου, φορητές συσκευές σαν ρολόγια και άλλες συσκευές χωρίς περιχειρίδα δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται αφού προς το παρόν η αξιοπιστία και η κλινική τους χρησιμότητα είναι αβέβαιη.

• Κάθε πιεσόμετρο συνοδεύεται από τη δική του περιχειρίδα η οποία δε πρέπει να αντικαθίσταται από περιχειρίδες άλλων συσκευών, ακόμα και του ίδιου κατασκευαστή. Κατά την επιλογή του πιεσομέτρου θα πρέπει να ελέγχεται αν το μέγεθος της περιχειρίδας είναι κατάλληλο για το μπράτσο του ατόμου που θα το χρησιμοποιήσει. Μία περιχειρίδα μικρότερη απ’ όσο πρέπει μπορεί να υπερεκτιμάει την πίεση, ενώ μια μεγαλύτερη να την υποεκτιμάει. Το μέγεθος καθορίζεται με βάση την περίμετρο στο μέσο του μπράτσου η οποία ελέγχουμε αν περιλαμβάνεται στο εύρος που ο κατασκευαστής αναγράφει στην περιχειρίδα. Για πιεσόμετρα ακροαστικής τεχνικής σημασία έχουν οι διαστάσεις του εσωτερικού ελαστικού αεροθαλάμου της περιχειρίδας (μήκος στο 75-100% της περιμέτρου του βραχίονα και πλάτος στο 37-50%).

• Πιεσόμετρα με επιπλέον χαρακτηριστικά όπως αυτόματη μνήμη και δυνατότητα σύνδεσης και μεταφοράς δεδομένων μπορούν να διευκολύνουν την αξιολόγηση από το θεράποντα ιατρό. 

• Συνοψίζοντας, ανεξαρτήτως των πολλών ειδών πιεσομέτρων που υπάρχουν, για την μέτρηση της πίεσης στο σπίτι συνιστάται να χρησιμοποιούνται μόνοπιστοποιημένα αυτόματα ηλεκτρονικά πιεσόμετρα μπράτσου με κατάλληλο μέγεθος περιχειρίδας.