Ζεμπεκάκης Παντελής Κέντρο Αριστείας στην Υπέρταση Α’ Παθολογικής Κλινικής του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου ΑΧΕΠΑ Θεσσαλονίκης

Ιστορική αναδρομή

Η οργανωμένη δραστηριότητα του Τμήματος Αρτηριακής Υπέρτασης (ΤμΑΥ) της Α′ Παθολογικής Κλινικής άρχισε το 1983 με τη διερεύνηση και αντιμετώπιση ασθενών με υπέρταση στα πλαίσια της Α′ Παθολογικής Κλινικής. Το 1983 με προτροπή του Α. Λαζαρίδη, που μόλις είχε επιστρέψει από μετεκπαίδευση στο Blood Pressure Unit της Γλασκόβης, οργανώθηκε ένας θάλαμος κλινικών δοκιμασιών όπου μπορούσαν υπό σταθερές ευνοϊκές συνθήκες να διενεργηθούν ερευνητικά πρωτόκολλα, και επίσης άρχισε να λειτουργεί το πρώτο ειδικό εξωτερικό ιατρείο Αρτηριακής Υπέρτασης στο ΑΧΕΠΑ. Το Τμήμα ίδρυσε ο Διευθυντής της Α′ Παθολογικής Κλινικής καθηγητής Αχιλλέας Τουρκαντώνης, με υπεύθυνο τον καθηγητή Παθολογίας- Νεφρολογίας Αναστάσιο Λαζαρίδη, ο οποίος εργάστηκε ως υπεύθυνος και προϊστάμενός του έως το 2013, οπότε και συνταξιοδοτήθηκε. Από το 2013 έως σήμερα υπεύθυνος του τμήματος είναι ο Διευθυντής της Α′ Παθολογικής, καθηγητής Παθολογίας Παντελής Ζεμπεκάκης. Η καλή οργάνωση του Εξωτερικού Ιατρείου Υπέρτασης (ΕΙΑΥ) και η λεπτομερής παρακολούθηση των ασθενών με ειδικές καρτέλες, ραντεβού και διασύνδεση με άλλα εργαστήρια του Νοσοκομείου ΑΧΕΠΑ είχε ως αποτέλεσμα την υπερβολικά υψηλή κίνηση και δημιούργησε την ανάγκη δεύτερου πρωινού ιατρείου εβδομαδιαίως από το 1990 και τρίτου από το 1992. Από το 1993 έγινε μηχανοργάνωση του ΤμΑΥ και έτσι οι παλιές κάρτες αντικαταστάθηκαν με ηλεκτρονική μορφή παρακολούθησης των ασθενών. Επίσης από το 1992 ξεκίνησαν δύο μεταμεσημβρινά ΕΙΑΥ στο Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ, τα πρώτα στο χώρο της υπέρτασης, με υπεύθυνο τον Ιωάννη Τζιόλα, Διευθυντή ΕΣΥ και επισκέπτη ιατρό των Κέντρων Υγείας Κουφαλίων και Σοχού, πράγμα που έδωσε τη δυνατότητα ευκολότερης πρόσβασης στους ασθενείς και ταυτόχρονα κάλυψη όλων των εργάσιμων ημερών με ΕΙΑΥ της Α′ Παθολογικής Κλινικής. Με μέτριους υπολογισμούς τα ιατρεία αυτά εξυπηρετούν 2.500-2.700 επισκέψεις υπερτασικών ασθενών ετησίως. Από αυτές 500-600 αφορούν νέους ασθενείς.

Το έτος 2007, η Ευρωπαϊκή Εταιρεία Υπέρτασης (European Society of Hypertension, ESH) αναγνώρισε το έργο του ΤμΑΥ στη βάση της κλινικής, εκπαιδευτικής και ερευνητικής του δραστηριότητας και το ονόμασε «Κέντρο Αριστείας στην Υπέρταση (Hypertension Excellence Centre)» στην Ευρώπη.

Ιδιαίτερη αναφορά πρέπει να γίνει στη συνεργασία, σε κλινικό και ερευνητικό επίπεδο, του ΤμΑΥ με το Νεφρολογικό τμήμα της Α′ Παθολογικής Κλινικής. Επί πολλά έτη, τα δύο τμήματα ήταν διοικητικά και λειτουργικά ενοποιημένα ως Τμήμα Νεφρολογίας και Υπέρτασης της Α′ Παθολογικής Κλινικής. Το ΤμΑΥ έχει αξιόλογη ερευνητική δραστηριότητα που τα τελευταία χρόνια στράφηκε και στον ειδικό πληθυσμό των ασθενών με χρόνια νεφρική νόσο τελικού σταδίου, με ολοκλήρωση διατριβών στο πεδίο της υπέρτασης και της αρτηριακής σκληρίας ασθενών υπό αιμοκάθαρση. Η συνεργασία των δύο τμημάτων Νεφρολογίας και Υπέρτασης παραμένει στενή, με τη συμβολή των νεφρολόγων στην ενδονοσοκομειακή διερεύνηση ασθενών με πιθανή δευτεροπαθή υπέρταση, με την κάλυψη ορισμένων εξωτερικών ιατρείων υπέρτασης του τμήματος και με τη συνέχιση της ερευνητικής δραστηριότητας και της εκπόνησης διδακτορικών διατριβών στο πεδίο της υπέρτασης και της αρτηριακής σκληρίας σε ασθενείς με χρόνια νεφρική νόσο.

Στο ΤμΑΥ εκπαιδεύτηκαν περίπου 100 ιατροί του Ε.Σ.Υ, στρατιωτικοί και ιδιώτες με ιδιαίτερο ενδιαφέρον στον τομέα της υπέρτασης, πολλοί από τους οποίους ίδρυσαν ή στελέχωσαν ειδικά αντιυπερτασικά ιατρεία στη Θεσσαλονίκη, αλλά και σε όλη την Ελλάδα, όπως στην Καβάλα, τη Δράμα, τις Σέρρες, τη Λάρισα, το Βόλο, την Κω, τη Ρόδο, τη Σάμο, κλπ.

Προσωπικό – Εξοπλισμός – Ερευνητική δραστηριότητα

Σήμερα τα Εξωτερικά Ιατρεία Υπέρτασης (ΕΙΑΥ) λειτουργούν 4 ημέρες την εβδομάδα, από ιατρούς εξειδικευμένους στην υπέρταση. Oι ιατροί που εργάζονται στα εξωτερικά ιατρεία είναι: ο Καθηγητής Παθολογίας Παντελής Ζεμπεκάκης, η Επιστημονική Συνεργάτης Ειδικός Παθολόγος Λίνα Χατζησταυρή, η Ακαδημαϊκή Υπότροφος Ειδικός Παθολόγος Μαρία Ποικιλίδου και ο Επιστημονικός Συνεργάτης Ειδικός Καρδιολόγος Γεώργιος Κλαδάς, επικουρούμενοι από τους ιατρούς που εξειδικεύονται στην Υπέρταση και ειδικευόμενους της Παθολογίας και Νεφρολογίας στα πλαίσια του εκπαιδευτικού τους προγράμματος στην αντίστοιχη ειδικότητα.

Πολύ σημαντική ήταν η προσφορά της γραμματέως του ΤμΑΥ Oλυμπίας Καρρά, που εργάστηκε σε αυτή τη θέση από το 1993 έως το 2014 και βοήθησε ιδιαίτερα στην οργάνωση και ανάπτυξη του ΤμΑΥ.

Στο ΤμΑΥ εκπονήθηκαν 10 διδακτορικές διατριβές και σήμερα βρίσκονται σε εξέλιξη άλλες 5 διδακτορικές διατριβές, πάνω σε θέματα 24ωρης καταγραφής, αρτηριακής σκληρίας και υπέρτασης και νεφρικής νόσου.

Το ΤμΑΥ διαθέτει εργαστήριο κλινικών δοκιμασιών, όπου διενεργούνται τα ερευνητικά πρωτόκολλα του τμήματος.

Το εργαστήριο διαθέτει:

  • 6 μηχανήματα μέτρησης της 24ωρης αρτηριακής πίεσης (Spacelabs 90217 και Spa­celabs Ontrak).
  • Συσκευή Sphygmocor για τη μέτρηση της αρτηριακής σκληρίας και της κεντρικής αορτικής πίεσης.
  • 2 μηχανήματα αμφίχειρης ταυτόχρονης μέτρησης της αρτηριακής πίεσης (Microlife).
  • Συσκευή 24ωρης καταγραφής της αρτηρια­κής σκληρίας και της κεντρικής αορτικής πίεσης (Arteriograph, Tensionmed).
  • Παιδιατρικά πιεσόμετρα και περιχειρίδες για μετρήσεις εφήβων και παιδιών στο ιατρείο και 24ωρη καταγραφή.

Στο εργαστήριο εφαρμόστηκε και υπάρχει η υποδομή για να χρησιμοποιηθεί η τεχνική του υπερινσουλιναιμικού ευγλυκαιμικού clamp.

Συνεργασίες του Τμήματος Αρτηριακής Υπέρτασης

Το ΤμΑΥ συνεργάζεται με:

  • Το εργαστήριο μοριακής ενδοκρινολογίας της Α′ Παθολογικής Κλινικής του Νοσοκο­μείου ΑΧΕΠΑ, όπου διενεργείται η απομό-
    νωση οστεοπρογονικών κυττάρων στα πλαί-
    σια διατριβής του ΤμΑΥ. Επίσης διενερ­γούνται μελέτες πάνω στην πρόωρη αγγεια-
    κή γήρανση υποπληθυσμών και πρώιμης οστεοπόρωσης.
  • Με την Παιδιατρική κλινική όπου παρακο-
    λουθούνται παιδιά και έφηβοι με πρωτο-
    παθή και δευτεροπαθή υπέρταση.
  • Το Νεφρολογικό τμήμα για τη διενέργεια ερευνητικών πρωτοκόλλων σε ασθενείς με υπέρταση και νεφρική νόσο.
  • Τη μονάδα ειδικών λοιμώξεων της Α′ Παθολογικής για τη διενέργεια πρωτοκόλλων σε ασθενείς οροθετικούς σχετικά με τις παραμέτρους της αρτηριακής πίεσης και της αρτηριακής σκληρίας.
  • Με τη 2η Νευρολογική Κλινική του Νοσοκομείου «Αττικόν», του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστήμιου Αθηνών.

Κυριότεροι άξονες της έρευνας είναι:

  • Η επίδραση φαρμακευτικής αγωγής στην αρτηριακή σκληρία και στις αιμοδυναμικές παραμέτρους της ρεοκαρδιογραφίας.
  • Η υπέρταση σε παιδιά και εφήβους.
  • Η σχέση οστεοπρογονικών κυττάρων και αρτηριακής σκληρίας σε άτομα με χρόνια νεφρική νόσο.
  • Η μελέτη οροθετικών ασθενών και των παραγόντων καρδιαγγειακού κινδύνου.
  • O ρόλος των μετρήσεων της αρτηριακής πίεσης στο σπίτι ως μεθόδου που συμβάλλει στην προσαρμογή της αντιυπερτασικής θεραπείας ασθενών με χρόνια νεφρική νόσο σταδίου 3-4.

Το ΤμΑΥ παρουσιάζει την ερευνητική του δραστηριότητα σε πανευρωπαϊκά και πανελλήνια συνέδρια σχετικά με την υπέρταση και τον καρδιαγγειακό κίνδυνο.

 

pzempeka@auth.gr

Ενημερωθείτε για τα Νέα της ΕΕΥ

Εγγραφείτε στη λίστα επικοινωνίας για να σας στέλνουμε τα νέα μας

Ευχαριστούμε τους Χορηγούς της Ιστοσελίδας μας

Βιανέξ
Bayer
La Guidoti
Innovis
Menarini Hellas
Servier
Uni Farma
Viatris
Win Medica