24ωρη καταγραφή αρτηριακής πίεσης

09/05/2022 , Ε. Μανιός

Παραδοσιακά, για περισσότερο από έναν αιώνα, η διάγνωση της αρτηριακής υπέρτασης (ΑΥ) γίνεται με την μέτρηση της αρτηριακή πίεσης (ΑΠ) στο ιατρείο. Ωστόσο, πολλές φορές η ΑΠ ιατρείου επηρεάζεται από την ψυχολογική κατάσταση και το άγχος που βιώνει ο ασθενής κατά τη διαδικασία της μέτρησης , με αποτέλεσμα να μετρώνται ψευδώς αυξημένες ή φυσιολογικές τιμές ΑΠ στο ιατρείο, οι οποίες δεν αντανακλούν την πραγματική ΑΠ του ασθενή κατά τη διάρκεια των καθημερινών δραστηριοτήτων. Για το λόγο αυτό καλό είναι να επιβεβαιώνεται πάντα η διάγνωση της ΑΥ στο ιατρείο με μετρήσεις ΑΠ εκτός ιατρείου, με μεθόδους όπως η 24ωρη καταγραφή ΑΠ και οι μετρήσεις ΑΠ στο σπίτι βάσει πρωτοκόλλου.

Η 24ωρη καταγραφή ΑΠ αποτελεί την μέθοδο εκλογής για την μέτρηση της ΑΠ εκτός ιατρείου, καθώς παρέχει μεγάλο αριθμό μετρήσεων ΑΠ τόσο κατά τη διάρκεια των καθημερινών δραστηριοτήτων (εργασία, σπίτι, διασκέδαση) όσο και κατά τη διάρκεια του ύπνου. Αποτελείται από ένα αυτόματο ηλεκτρονικό πιεσόμετρο το οποίο συνδέεται με κατάλληλη περιχειρίδα. Η 24ωρη καταγραφή ΑΠ πραγματοποιείται εργάσιμη ημέρα για τον εξεταζόμενο, ο οποίος ενημερώνεται ότι: θα φέρει επάνω του το πιεσόμετρο για 24 ώρες περίπου, το πιεσόμετρο θα μετρά αυτόματα την ΑΠ ανά τακτά χρονικά διαστήματα, δεν θα κάνει μπάνιο κατά το διάστημα αυτό, θα λάβει κανονικά τα αντιϋπερτασικά του φάρμακα την ημέρα της καταγραφής (εφόσον λαμβάνει), θα πρέπει να σημειώσει τις ώρες ύπνου, λήψης φαρμάκων ή παρουσίας συμπτωμάτων. Ο χειριστής της συσκευής (ιατρός ή νοσηλευτής) την προγραμματίζει με τα προσωπικά στοιχεία του εξεταζόμενου καθώς και επιλέγοντας το χρονικό διάστημα που επιθυμεί να μετρά την ΑΠ (ανά 20 ή 30 λεπτά). Το σύστημα πιεσομέτρου – περιχειρίδας τοποθετείται με τέτοιο τρόπο ώστε να μην εμποδίζεται η αφαίρεση ή αλλαγή ρούχων από πλευράς εξεταζόμενου. Τέλος δίνονται οδηγίες για τη διαδικασία της μέτρησης. Κατά τη διάρκεια της μέτρησης αν ο ασθενής είναι σε όρθια θέση, στέκεται ακίνητος με το χέρι που φέρει την περιχειρίδα να παραμένει σε φυσική θέση, ακίνητο και χαλαρό. Αν ο ασθενής είναι σε καθιστή θέση ακολουθούνται οι οδηγίες για τη μέτρηση της ΑΠ στο ιατρείο ή στο σπίτι. Συνιστάται αποφυγή της έντονης σωματικής δραστηριότητας και εάν είναι εφικτό της οδήγησης.

Την επόμενη ημέρα, ο εξεταζόμενος επανέρχεται στο ιατρείο και αφαιρείται η 24ωρη καταγραφή ΑΠ. Η συσκευή συνδέεται με ηλεκτρονικό υπολογιστή και αναλύονται τα αποτελέσματα της μέτρησης. Η ανάλυση της 24ωρης καταγραφής μας παρέχει πολλές πληροφορίες σχετικά με τις μέσες τιμές ΑΠ, τις μεταβολές της ΑΠ, τις ελάχιστες και μέγιστες τιμές ΑΠ κατά τη διάρκεια του 24ωρου, των δραστηριοτήτων και του ύπνου. Ωστόσο, αυτό που πρέπει να θυμόμαστε σε μία 24ωρη καταγραφή ΑΠ είναι ότι:

1. Οι παθολογικές τιμές στην 24ωρη καταγραφή ΑΠ (24ώρη ΑΠ≥130/80mmHg, ημερήσια ΑΠ≥135/85mmHg, νυκτερινή ΑΠ ≥120/70mmHg) είναι διαφορετικές από αυτές της ΑΠ ιατρείου (≥140/90mmHg)

2. Τη μεγαλύτερη κλινική αξία από όλες τις παραμέτρους της 24ωρης καταγραφής ΑΠ έχει η μέση ΑΠ 24ωρου, βάσει της οποίας επιβεβαιώνουμε τη διάγνωση της ΑΥ καθώς και την ανίχνευση καταστάσεων όπως η υπέρταση λευκής μπλούζας και συγκαλυμμένης υπέρτασης.

3. Επιπλέον, η 24ωρη καταγραφή ΑΠ μας δίνει πληροφορίες για την νυκτερινή ΑΠ, για το αν ρυθμίζεται η ΑΠ όλο το 24ωρο καθώς και την παρουσία υπότασης.

Παρά τα πολλά πλεονεκτήματα της 24ωρης καταγραφής ΑΠ, υπάρχουν και κάποια μειονεκτήματα της μεθόδου όπως η περιορισμένη διαθεσιμότητα, το υψηλό κόστος και η μη καλή ανοχή από μερίδα ασθενών, που μπορεί να περιορίζουν τη χρήση της. Σε κάθε περίπτωση που η εφαρμογή της 24ωρης καταγραφής ΑΠ δεν είναι εφικτή, η μέτρηση της ΑΠ στο σπίτι βάσει πρωτοκόλλου αποτελεί μία άριστη εναλλακτική λύση.

Συνοψίζοντας, η 24ωρη καταγραφή ΑΠ αποτελεί την καλύτερη μέθοδο για τη μέτρηση της ΑΠ εκτός ιατρείου και ένα αξιόπιστο και απαραίτητο εργαλείο για την διαχείριση και αντιμετώπιση των υπερτασικών ασθενών στην καθημερινή κλινική πράξη.