Υπέρταση και υποβοηθούμενη αναπαραγωγή
10/02/2023 ,
Οι υπερτασικές διαταραχές στην κύηση είναι συχνές και αποτελούν κύριες αιτίες μητρικής και νεογνικής νοσηρότητας και θνησιμότητας. Τα τελευταία χρόνια, αυξάνονται συνεχώς τα ποσοστά των κυήσεων που επιτυγχάνονται μέσω των μεθόδων υποβοηθούμενης αναπαραγωγής (assisted reproductive technology, ART) σε ζευγάρια που αντιμετωπίζουν προβλήματα γονιμότητας.
Η υποβοηθούμενη αναπαραγωγή (ART) , ορίζεται ως θεραπεία με χειρισμό οποιουδήποτε είδους στο ωάριο ή στο έμβρυο in vitro. Η πρώτη επιτυχημένη έκβαση κύησης μέσω ART επιτεύχθηκε το 1978, με τη γέννηση της Louise Brown, υπό την επίβλεψη επιστημόνων του Cambridge. Το 2016 στην Ευρώπη γεννήθηκαν με την βοήθεια ART περίπου 200.000 νεογνά σε σύνολο περίπου 1,000,000 θεραπειών, μέγεθος που αντιπροσωπεύει το 2.9% του συνόλου των γεννήσεων.
Πληθώρα μελετών υποδεικνύουν ότι η ART σχετίζεται με αυξημένες επιπλοκές τόσο για τη μητέρα όσο και για το νεογνό. Σε αυτές περιλαμβάνονται οι υπερτασικές διαταραχές της κύησης προεξάρχουσας της προεκλαμψίας, ο σακχαρώδης διαβήτης κύησης, διάφορες μαιευτικές επιπλοκές, τα ελλειποβαρή νεογνά και η αυξημένη νεογνική θνησιμότητα.
Τα αίτια των υπερτασικών διαταραχών είναι περίπλοκα και περιλαμβάνουν 1) τη χρήση κάποιων συγκεκριμένων μεθόδων όπως κρυομεταφορά εμβρύου και η δωρεά γαμετών, 2) μητρικούς παράγοντες όπως προχωρημένη ηλικία, παχυσαρκία και χρόνια υπέρταση και 3) τα αίτια της υπογονιμότητας με κύριο εκπρόσωπο το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών. Πέραν των παραπάνω, ο κύριος παράγοντας που συνοδεύει τις εμβρυομητρικές επιπλοκές μιας κύησης μέσω ART είναι η πολλαπλότητα της κύησης (δίδυμη ή πολύδυμη κύηση).
Η ART εμπλέκεται με διάφορους τρόπους στην παθοφυσιολογία της προεκλαμψίας, όπως:
- Οι επεμβατικές τεχνικές ART μπορεί να προδιαθέτουν σε διαταραχές της ανάπτυξης και της λειτουργίας του πλακούντα.
- Η απουσία ωχρού σωματίου που συμβαίνει όταν έχουμε μεταφορά κατεψυγμένου εμβρύου και δωρεά ωάριου αυξάνει σημαντικά την επίπτωση προεκλαμψίας που αποδίδεται στην έλλειψη κάποιων ορμονών όπως η ρηλαξίνη που παράγονται στο ωχρό σωμάτιο κατά το 1ο τρίμηνο.
- Η δωρεά σπέρματος προδιαθέτει σε διαταραγμένη ανοσολογική απάντηση που επίσης μπορεί να επηρεάζει την πλακουντοποίηση.
- Η ορμονοθεραπεία προετοιμασίας σε μεγάλες δόσεις οιστρογόνων κατά την εμφύτευση και το πρώτο τρίμηνο συνδέεται με κίνδυνο προεκλαμψίας.
Εκτεταμένη έρευνα έχει γίνει για τις επιγενετικές επιπτώσεις της ART, δηλαδή τις επιπτώσεις στην υγεία του παιδιού ή του μετέπειτα ενήλικα.
Είναι απαραίτητο να γίνουν περισσότερες προοπτικές μελέτες για τη διαλεύκανση των μηχανισμών αυτής της συσχέτισης των υπερτασικών διαταραχών κύησης με την ART.
