Οι δέκα εντολές για τη διαχείριση της αρτηριακής υπέρτασης από την ευρωπαϊκή καρδιολογική εταιρεία. Ομοιότητες και διαφορές με τις συστάσεις της ευρωπαϊκής εταιρείας υπέρτασης

Γράφει ο Μανώλης Καλλίστρατος

1) Ταξινόμηση αρτηριακής πίεσης (ΑΠ): Εισάγεται μια νέα ταξινόμηση ΑΠ: μη αυξημένη (ΑΠ ιατρείου < 120/70 mmHg), αυξημένη ΑΠ (ΑΠ 120–139/70–89 mmHg) και υπέρταση (ΑΠ ιατρείου ≥ 140/90 mmHg). Αυτή η κατάταξη αποτελεί μια από τις σημαντικότερες διαφορές σε σχέση με την αντίστοιχη της ευρωπαϊκής εταιρείας υπέρτασης (ESH)καθώς αυτή παραμένει στην κλασική κατάταξη (ιδανική, φυσιολογική, υπέρταση σταδίου Ι,ΙΙ,ΙΙΙ, μεμονωμένη συστολική και διαστολική αρτηριακή πίεση).

2) Διάγνωση: Συστήνεται η μέτρηση της ΑΠ εκτός γραφείου για τη διάγνωση και τη διαχείριση της αυξημένης ΑΠ και της υπέρτασης όταν είναι εφικτό από υλικοτεχνική και οικονομική άποψη (προτιμάται έναντι της ΑΠ στο γραφείο). Και οι οδηγίες της ESH δίνουν έμφαση στις μετρήσεις της ΑΠ εκτός ιατρείου για τον ακριβέστερο προσδιορισμό του υπερτασικού φορτίου.

3) Εκτίμηση κινδύνου: Συστήνεται η χρήση σκορ για να εκτιμηθεί ο συνολικός καρδιαγγειακός κίνδυνος και να αξιολογηθεί ο κίνδυνος εμφάνισης ενός καρδιαγγειακού συμβάντος στη δεκαετία. Η εκτίμηση του συνολικού καρδιαγγειακού κινδύνου αποτελεί βασικό πυλώνα αξιολόγησης των υπερτασικών ασθενών και στις οδηγίες του ESH.

4) Σε εξεταζόμενους με αυξημένη ΑΠ και χαμηλό (ή μέτριο) καρδιαγγειακό κίνδυνο (<10%) χωρίς άλλους παράγοντες που μπορούν να τροποποιήσουν τον καρδιαγγειακό κίνδυνο συστήνονται μόνο υγιεινοδιαιτητικές αλλαγές και στις οδηγίες του ESC αλλά και στης ESH

5) Σε εξεταζόμενους με αυξημένη ΑΠ και αυξημένο καρδιαγγειακό κίνδυνο (>10%) ή με παράγοντες που τροποποιούν και αυξάνουν το συνολικό καρδιαγγειακό κίνδυνο συστήνονται υγιεινοδιαιτητικές αλλαγές και εάν μετά από 3 μήνες τα επίπεδα της ΑΠ παραμένουν ≥ 130/80 mmHg συστήνεται έναρξη και φαρμακευτικής αγωγής. Στις οδηγίες της ESH, σε ασθενείς με υψηλή φυσιολογική ΑΠ και υψηλό καρδιαγγειακό κίνδυνο συστήνεται έναρξη αντιυπερτασικής αγωγής μαζί με τη σύσταση των υγιεινοδιαιτητικών αλλαγών.

6) Ασθενείς με Υπέρταση: Συστήνονται οι υγιεινοδιαιτητικές αλλαγές μαζί με την έναρξη της φαρμακευτικής αγωγής. Επιπλέον συστήνεται σταθερός συνδυασμός δυο φαρμακευτικών αντιυπερτασικών ουσιών στην πλειοψηφία των ασθενών. Παρόμοια σύσταση υπάρχει και στις οδηγίες του ESH για ασθενείς με υπέρταση σταδίου Ι.

7) Διαχείριση τρόπου ζωής: Οι ενημερωμένες υγιεινοδιαιτητικές συστάσεις περιλαμβάνουν αερόβια προπόνηση και προπόνηση με αντιστάσεις, αύξηση της πρόσληψης καλίου, μείωση της πρόσληψης νατρίου (<2 g/ημέρα), υγιεινή διατροφή, διατήρηση φυσιολογικού δείκτη μάζας σώματος, διακοπή του καπνίσματος και περιορισμό της πρόσληψης αλκοόλ. Παρόμοιες είναι και οι συστάσεις των οδηγιών του ESH.

8) Στόχος αρτηριακής πίεσης: Για ασθενείς υπό αντιυπερτασική αγωγή, ο στόχος συστολικής ΑΠ είναι 120–129 mmHg [συμπεριλαμβανομένων των μη ευπαθών ηλικιωμένων ατόμων (<85 ετών)]. Εάν δεν είναι δυνατό/ανεκτό —ή σε άτομα ≥ 85 ετών ή με συμπτωματική ορθόσταση, σε εύθραυστους ή ασθενείς με περιορισμένη διάρκεια ζωής— αυτός ο στόχος είναι ελαστικός (τόσο χαμηλή όσο είναι λογικά εφικτή (ALARA)). Στις οδηγίες της ESH ο στόχος της ΑΠ στο γενικότερο πληθυσμό είναι <130/80 mmHg αλλά όχι < 120/70 mmHg ενώ στους > 80 ετών ο στόχος της ΣΑΠ μπορεί να είναι 130-139 mmHg. Και σε αυτές όμως τις οδηγίες μιλούν για εξατομίκευση της αγωγής.

9) Ανθεκτική υπέρταση: Σε ασθενείς με ανθεκτική υπέρταση, φάρμακο εκλογής είναι η σπειρονολακτόνη (επλερενόνη εάν δεν είναι ανεκτή), ακολουθούμενη από βήτα αποκλειστές και, στη συνέχεια, πρόσθετα φάρμακα (π.χ. αναστολείς άλφα). Μπορεί επίσης να εξεταστεί η νεφρική απονεύρωση. Παρόμοιες συστάσεις υπάρχουν και στις οδηγίες του ESH.

10) Πολυεπιστημονική ομάδα: Και στις δυο οδηγίες συνιστώνται ανεπιφύλακτα διεπιστημονικές προσεγγίσεις για τη βελτίωση του ελέγχου της ΑΠ.